Fakta! Pengutip sampah di Malaysia peroleh pendapatan RM3,000 - RM5,000 sebulan

Berjuta-juta tan sampah dibuang penduduk di seluruh dunia setiap hari.

KOTOR, menjijikkan malah geli pasti bermain dalam fikiran seseorang apabila ditanya tentang sampah.

Namun, ada individu yang memperolehi manfaat dan keuntungan hasil daripada menjual 'sampah' seperti besi, surat khabar, botol dan plastik.

Salah seorang daripada individu itu ialah S. Senthil Kumaar, 43, yang mengendalikan Perniagaan Logam Darishini di Jalan Chan Sow Lin, Kuala Lumpur.

Menurutnya, dia mampu menjana pendapatan antara RM3,000 hingga RM5,000 sebulan dengan menjual barangan yang dianggap tidak bernilai itu.

Namun, sampah yang dibuang itu jika dikumpulkan, boleh digunakan untuk menjana tenaga elektrik bagi kegunaan domestik.

Tidak cukup sekadar itu, sampah mampu ditransformasikan untuk menggosok baju menggunakan seterika, alat pemanas badan selain gas untuk memasak.

Jauh di Conpenhagen, Denmark yang merupakan antara kota raya terbesar di dunia, sebuah loji jana kuasa elektrik hasil proses sampah sedang giat dibina.

Uniknya, loji The Amager Bakke itu bukan sekadar menjana elektrik semata-mata tetapi ia turut dijadikan lokasi untuk bermain ski semasa musim sejuk.

Pembinaannya sedang giat dijalankan dan loji itu dijangka siap sepenuhnya empat tahun lagi.

Menelan belanja sebanyak 500 juta euro (RM2.19 bilion), loji tersebut mampu menjana 60 megawatt tenaga elektrik yang mampu menyalurkan bekalan elektrik kepada 62,500 penduduk di bandar raya itu.

Jiran negara kita iaitu Filipina mempunyai pusat pelupusan yang menukarkan gas metana kepada tenaga elektrik di Manila.

Gas metana diperangkap dengan menggunakan paip yang ditanam di bawah tapak pelupusan sampah itu yang berperanan sama seperti terowong yang mengekstrak gas dari tanah atau laut.

Gas tersebut diuraikan dengan menggunakan teknologi moden sebelum ia menjadi tenaga elektrik.

Negara kita sebenarnya tidak ketinggalan terlibat dalam teknologi seperti itu.

Syarikat Recycle Energy Sdn. Bhd. pada tahun 2006 telah berjaya memproses sampah untuk menjadi tenaga elektrik di pusat pelupusan syarikat itu di Hulu Semenyih, Selangor.

Ia memproses 1,000 tan sampah sehari untuk dijadikan tenaga elektrik sembilan megawatt yang kemudian menjualnya kepada Tenaga Nasional Berhad.

Sebuah lagi syarikat, SWM Environment Sdn. Bhd. ( SWM) pula giat menyelaraskan penggunaan sistem panel solar untuk menjana tenaga elektrik di 20 tapak pelupusan sampah seliaannya di seluruh negara.

Syarikat UEM Enviro Sdn. Bhd menerusi anak syarikatnya Kualiti Alam Sdn. Bhd mampu menjana 0.8 megawatt elektrik di pusat pengurusan sisa industri di Bukit Nanas, Negeri Sembilan.

Menurut Pengarah Urusannya, Azmanuddin Haq Ahmad, sisa industri seperti minyak terpakai, bateri dan alat semburan serangga akan dilupuskan tanpa menjejaskan alam sekitar.

"Setakat ini tenaga elektrik yang terhasil daripada proses pelupusan ini ialah 0.8 megawatt.

"Tetapi, Insya-Allah kami ingin memaksimumkannya kepada dua megawatt yang mampu menjana bekalan elektrik untuk lebih 200 buah rumah," katanya.

Jelasnya, idea untuk menjana tenaga elektrik dengan menggunakan sampah agak praktikal.

Azmanuddin berkata, selain sampah, pilihan lain ialah arang batu dan empangan hidro.

"Sampah hanya satu pilihan alternatif yang memerlukan penyelidikan yang teliti.

"Pelbagai faktor perlu diambil kira seperti jarak pusat pelupusan sampah dengan kawasan perumahan, alam sekitar dan pentingnya kesedaran rakyat tentang kepentingannya.

"Teknologi memproses sampah seperti itu telah lama digunakan di negara-negara maju seperti di Denmark, Jepun dan Korea Selatan," ujarnya.

Bukan sekadar sebagai sumber elektrik, sampah juga boleh digunakan untuk kenderaan.

Sebuah kereta Beetle yang dikenali sebagai Bio-Bug menggunakan biogas yang dihasilkan daripada sisa kumbahan manusia telah dilancarkan di Britain tiga tahun yang lalu.

Menurut penciptanya, Mohamed Saddiq dari firma tenaga GENeco, keupayaan Bio-Bug adalah setanding seperti kereta jenama lain.

"Bio-Bug telah dimodifikasi dengan menggunakan sumber petroleum selain gas metana hasil daripada sisa kumbahan manusia," katanya.

Kawasan loji menjana elektrik The Amager Bakke di Conpenhagen, Denmark turut dijadikan lokasi untuk bermain ski.

Enjin dua liter kereta Beetle itu boleh mencapai kelajuan sehingga 183.46 kilometer sejam.

Selain itu, plastik sampah juga boleh digunakan sebagai gas untuk memasak.

Pakar alam sekitar dari Institut Teknologi Kebangsaan, Calicut, India, Prof. Madya Lisa Sreejith telah mencipta teknologi yang menukarkan plastik sampah kepada gas untuk memasak.

Jelasnya, sebanyak 750 liter gas itu boleh dihasilkan daripada empat kilogram sampah.

"Sekarang plastik tidak mendapat tempat untuk dijual semula.

"Justeru, penggunaan sampah merupakan satu penyelesaian alam sekitar yang baik.

"Kami juga bercadang untuk membina pusat pelupusan plastik yang memproses 100 tan plastik pada setiap hari," katanya baru-baru ini.

Namun, Presiden pertubuhan bukan kerajaan EcoKnights, Yasmin Rasyid berkata, mewujudkan kesedaran masyarakat untuk mengurangkan pembuangan sampah melalui amalan kitar semula sepatutnya menjadi topik perbincangan yang utama.

"Tahap kitar semula di negara kita masih rendah iaitu 17 peratus sedangkan seharusnya melebihi 50 peratus.

"Namun, kerajaan telah banyak melakukan promosi (kitar semula) melalui media cetak dan elektronik dan tujuan itu perlu dipergiatkan lagi," ujarnya.

Pendapat Yasmin turut dipersetujui seorang pakar alam sekitar dari Universiti Putra Malaysia (UPM), Serdang, Selangor iaitu Profesor Madya Dr. Latifah Abd. Manaf.

"Kebanyakan tapak pelupusan di negara ini beroperasi secara pembuangan terbuka yang mendatangkan masalah kepada alam sekitar dan kesihatan awam.

"Amalan pengurusan sampah kini hanya dengan mengutip sisa pepejal sebelum ia dihantar ke tapak pelupusan untuk dilupuskan," katanya.

Tambahnya, jika inserator menjadi pilihan utama, ia memerlukan penyelidikan penuh daripada pelbagai aspek seperti komposisi sisa, kandungan nilai kalori, kos pengurusan dan penerimaan masyarakat.